Paslanmaz çeliklerin en temel türü olarak kabul edilen 304 kalite paslanmaz çelik dünya genelinde en sık kullanılan paslanmaz çelik olarak karşımıza çıkar. Yapısal olarak sahip olduğu özelliklerin en standart seviyede olduğu kabul edilir ve diğer çelik türlerinin özelliklerinin ortaya konulmasına kıyas elemanı olarak kullanılır. 304 kalite paslanmaz çelik; kimyasal bileşimi, mekanik özelliği, kaynak yapılabilirliği ve korozyon direncinin ürünün fiyatının yanında oldukça başarılı bir performans göstermesi nedeniyle sıklıkla tercih edilir. Ayrıca 304 kalite paslanmaz çelik, çelik malzeme piyasasında en kolay bulunabilen ve kolay temin edilebilen bir ürün olmasının yanında, şekillendirilebilirlik açısından da oldukça iyi bir performans ortaya koyar. 303 kalite paslanmaz çelik sülfür içerdiği için kaynaklanabilme konusunda yetersiz performans gösterir ancak 304 kalite paslanmazda kaynaklanabilme özelliği de daha gelişmiştir. Korozyon ve oksidasyon direnci açısından 303’e göre daha iyi bir seviyede olan 304 kalite paslanmaz çelik, östenitik paslanmaz grubunda yer alır.
Uluslararası anlamda en çok kullanılan çelik türü olan 304 kalite paslanmaz çelik hem kolay üretilebilen hem de birbirinden farklı özelliklere sahip çok sayıda farklı ortamda kullanılabilmesi sebebiyle sıklıkla tercih edilir. Tüm bu özellikleriyle de dünya çapında en çok tanınan paslanmaz çeliktir.
Sertlik şartlarının çok yüksek olduğu ortamlar için çok uygun olmamasına karşın, fiyatına paralel olarak dayanım performansı dikkate alındığında 304 kalite paslanmaz çelik en iyi şartlara ve standartlara sahiptir. Günlük yaşantımız içinde her alanda kullanılan 304 kalite paslanmaz çelik, dışarıda en sık karşılaşabileceğimiz çelik malzemedir.
Korozyon Direnci (* * *)
304 kalite paslanmaz çeliğin korozyon dayanımı, günlük kullanımlarda ve rutin imalatlarda yeterli bir seviyededir. Ancak eğer kullanım ortamı daha korozif bir ortam ise paslanma yapabileceğinden ötürü yerine alternatifleri değerlendirilebilir. 304 kalite paslanmaz çelik yerine daha yüksek korozyon dayanımı olan 316, 316 L, 316 Ti ya da dubleks (1.4462) kalitedeki paslanmaz çelikler yüksek korozif ortamlar için tercih edilebilir.
Mekanik Özellik (* *)
304 kalite paslanmaz çeliğin mekanik özellikleri ve mekanik dayanımı genel olarak birçok ortam için yeterli ve uygun olur. Eğer kullanılacak olan ortamda akma ve kopma dayanımının yüksek olması isteniyorsa o halde daha yüksek mekanik özelliğe sahip alternatifler değerlendirilmelidir.
Dövülebilirliği (* * *)
Paslanmaz çelik grubu içerisinde dövülebilirlik açısından oldukça iyi bir seviyede olan 304 kalite paslanmaz çelik genellikle yüksek metal dövmenin söz konusu olduğu alanlarda tercih edilmez.
Kaynak Yapılabilme Özelliği (* * * * *)
Kaynaklanabilirlik açısından 304 kalite paslanmaz çelik oldukça idealdir. Bu anlamda 303 kalite paslanmaz çeliğe göre çok daha iyi bir performans gösteren 304 kalite paslanmaz çelik aşırı kaynak ortamlarında alternatifleri ile değerlendirilebilir. Eğer kaynak yoğun bir ortam söz konusu ise kabarma yaşanmaması adına daha düşük karbona sahip olan 304 L kalite paslanmaz çelik tercih edilebilir. Buradaki kod sonuna eklenen L takısı “Low Karbon” yani düşük karbon anlamına gelir.
İşlenebilme Özelliği (* *)
İşlenebilirlik özelliği standart seviyede olan 304 kalite paslanmaz çelik, genellikle torna tezgahlarında ve işleme ortamlarında talaş sarma özelliği olduğu için daha az tercih edilmektedir. İşlenebilme açısından 304’e göre çok daha iyi bir performans gösteren 303 kalite paslanmaz çelik bu ortamlarda alternatif olarak değerlendirilebilir.
KULLANIM ALANLARI
304 kalite paslanmaz çelik dünya çapında en yaygın olarak kullanılan ve çok sayıda ortam için elverişli olan bir paslanmaz çeliktir. Sıklıkla; ev aleti üretimi, endüstriyel mutfak ortamları, otomotiv yan sanayi, gıda ve kimya sanayi, petrokimya gibi ortamlarda kullanılır.
303 Paslanmaz Çelik Malzeme Listesi: (Stoktan Hemen Teslim)
Paslanmaz Çelik Çubuk: Min Çap: 3mm - Max Çap: 250mm
Paslanmaz Çelik Altıköşe: Min Kenar: 8mm – Max Kenar: 70mm
Paslanmaz Çelik Lama: Min Kalınlık: 5mm –Max Kalınlık: 50mm Min Genişlik: 20mm –Max Genişlik 150mm
Paslanmaz Çelik Kare: Min Kenar: 5x5 –Max Kenar: 150x150
Temin Ettiğimiz Ölçü Aralıkları: (2.5-3 Hafta İçinde)
Paslanmaz Çelik Çubuk: Min Kenar: 2mm –Max Kenar: 575mm
Kalite: 304 (1.4301) X5CrNi18-10
Kopma mukavemeti: 515 - 720 MPa
Akma mukavemeti: (%0.2) 210 MPa (min)
Sertlik Rockwell (HB): 201
Oda Sıcaklığındaki Fiziksel Özellikleri
Öz kütlesi (Özgül ağırlığı): 8000 kg/m³
Erime Sıcaklığı: 1450°C
Elastisite modülü (Modulus of Elasticity): 193 GPa
Elektriksel direnç miktarı: 0.072x10^-6 Ωm
Isı geçirgenliği: 17.2 W/m.K
Kalite Özelliklerinin Özeti
304 paslanmaz EN standardında 1.4301 kalite paslanmaz olarak kodlanmaktadır.
304 kalite paslanmaz ayrıca EN standartlarında X5CrNi18-10 olarak da kodlanır.
Bu paslanmaz kalitesi öztenitik paslanmazlar grubunda yer almaktadır.
Bu paslanmaz çelik kalitesindeki malzemelerin şekil verilebilirliği ve işlenebilirliği iyidir..
Bu kalitedeki paslanmaz çelikler mıknatıslanamazlar ve korozyon dirençleri yüksektir.
Bu kalite hangi durumlarda 304 kalite paslanmaz yerine tercih edilebilir?
303: Şekillendirebilirliğin önemli olduğu yerlerde 303 kalite, 304’e tercih edilebilir. Ancak 303 tercih edildiğinde işlenebilirlik iyi olsa da korozyon şartlarının ve kaynak şartlarının kötü olacağı bilinmelidir.
316: 316 kalite paslanmaz çelik, 304 kalitenin gelişmiş hali olarak tanımlanabilir. Bu anlamda korozyon direncinin önemli olduğu yerlerde 304 kaliteye tercih edilebilir ancak maliyetinin 304’e göre yüksek olduğu bilinmelidir.
321: Bu kalitedeki paslanmaz çeliğin yüksek sıcaklık şartlarında mekanik özelliklerini koruması avantajı vardır ve bu nedenle de sıcak çalışma koşullarının olduğu ortamlarda 304’ün yerine tercih edilebilir. Piyasada zor bulunan bu malzemenin alternatifi ise 316 Ti (1.4571)’dir. Zor bulunan ve maliyetli bir paslanmaz çelik türüdür.
430: Fiyat avantajıyla öne çıkan bu malzemede korozyon direnci 304’e göre daha düşüktür ancak çalışma koşullarında korozyon direncinin önemsiz olduğu hallerde 304 kalite paslanmaz çeliğin yerine tercih edilebilecek, daha düşük imalat özelliği olan bir paslanmaz çeliktir.
Özellikle otomotiv, beyaz eşya üretimi, endüstriyel mutfak malzemeleri gibi alanlarda 304 kalite paslanmaz çelik kullanımı yaygındır. Mutfak ve gıda endüstrisinde de yoğun olarak tercih edilen bir üründür. 450- 500 °C sıcaklıklara kadar oksidasyona direnç göstermektedir.
Genel olarak bakıldığında, paslanmaz çelik üretiminin %50'lik kısmını kapsamaktadır. Evlerimizde ve günlük yaşantılarımızda kullandığımız
18/10 ve 18/8 yazılı olan çatal bıçaklar, tencere ve diğer ürünler 304 grubu paslanmaz çelikler kullanılmaktadır. Özellikleri bakımından mükemmel olan bu ürün, ışıl işlem süreci ile derin çekme şeklinde de kullanılabilmektedir. Halk arasında ki tabir ile sıvamaya uygun bir hale gelmektedir. Tüm kaynaklama teknikleri içinde uygun olan bu elik türü, işlenebilme yeteneği bakımından oldukça yavaş, kekin uçların kullanılması gereken bir türdür. Isı dayanıklılığı ise kısa süre ve aralıklı olarak 850°C civarında, sürekli çalışılması gereken durumlarda ise 950 °C'ye kadar çok iyi bri oksitlenme dayanımı göstermektedir.
İnşaat, gıda imalatı endüstrisi ve imalatı gibi sektörlerde özellikle tercih edilir. Bunun en büyük nedeni kolay temizlenebilme özelliğinden kaynaklanmaktadır. Bu şekilde üründe hijyenin de sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Aynı şekilde kimyasal madde ve boya kullanımlarına karşı da dayanıklı bir üründür. Uygumla yapılabilme alanları, endüstriyel tesisler, kazanlar, kimya ve Petro kimya gibi tesislerdir. Modern endüstrilerde de tercih edilmektedir.
Piyasada özellikle rulo, sac, profil, boru ve lama şekillerinde bulunmaktadır.
